Memahami Struktur Alkaloid dan Fungsinya untuk Manusia

Alkaloid adalah sebatian organik di mana nitrogen wujud. Sebatian ini boleh memberi kesan fisiologi yang pelbagai pada manusia. Beberapa jenis alkaloid yang popular adalah morfin, strychnine, quinine, efedrin, dan nikotin. Alkaloid boleh didapati di pelbagai jenis tanaman. Jenis tanaman tertentu bahkan sangat kaya dengan sebatian ini, contohnya tanaman dari suku papaveraceae (ketagihan). Beberapa spesies haiwan dan kulat juga didapati menghasilkan alkaloid. Walau bagaimanapun, mereka tidak banyak seperti tanaman. Dalam artikel ini akan dibentangkan mengenai struktur alkaloid dan fungsi alkaloid, termasuk faedahnya untuk rawatan perubatan.

Struktur alkaloid

Struktur alkaloid sangat berbeza. Sebatian ini umumnya mengandungi sekurang-kurangnya satu atom nitrogen. Sebilangan besar alkaloid mempunyai satu atau lebih unsur nitrogen yang biasanya merupakan sistem siklik (cincin). Dalam tindak balas asid-basa, atom nitrogen ini dapat bertindak sebagai basa (alkali) dan bertindak balas dengan asid untuk membentuk garam. Dalam bentuk tulen, sebilangan besar sebatian alkaloid mempunyai ciri-ciri berikut:

• Tidak berwarna
• Tidak mudah menguap
• Berbentuk kristal
• Cenderung mempunyai rasa pahit.

Struktur alkaloid biasanya digunakan sebagai asas untuk mengklasifikasikan sebatian ini. Contohnya, alkaloid yang mengandungi sistem siklik indol dikenali sebagai alkaloid indol. Atas dasar ini, kelas utama alkaloid dibahagikan kepada:

• Pirolidin
• Piridin
• Tropane
• Pirolizidin
• Isokinolin
• Indonesia
• Kuinolin
• Terpenoid
• Steroid.

Selain daripada struktur alkaloid, klasifikasi sebatian ini juga dapat dilakukan berdasarkan tempat keberadaannya. Contohnya, alkaloid yang terdapat di kilang opium opium (Papaver somniferum) dipanggil alkaloid candu. [[Artikel berkaitan]]

Fungsi alkaloid

Sebatian alkaloid telah banyak dikaji untuk mengetahui fungsi dan faedahnya, baik untuk tumbuhan dan manusia. Berikut adalah beberapa fungsi alkaloid untuk hidupan.

1. Fungsi alkaloid untuk tumbuh-tumbuhan

Walaupun belum pasti, sebilangan penyelidik mengaitkan fungsi alkaloid dengan fungsi biologi tumbuhan seperti berikut:

• Alkaloid dianggap sebagai produk sisa proses metabolik tumbuhan.
• Terdapat anggapan bahawa alkaloid berperanan dalam membantu proses pembiakan. Kepekatan alkaloid meningkat tepat sebelum pembentukan benih dan menurun apabila benih telah matang.
• Alkaloid dapat melindungi beberapa tumbuhan dari parasit dan perosak (serangga).
• Alkaloid berfungsi sebagai asas mineral untuk mengekalkan keseimbangan ion di pelbagai bahagian tanaman.

2. Fungsi alkaloid untuk manusia

Sebatian alkaloid telah digunakan secara meluas untuk pelbagai keperluan perubatan, salah satunya adalah anestetik tempatan. Sebagai tambahan, berikut adalah beberapa fungsi alkaloid untuk manusia.

• Quinine atau quinine digunakan untuk merawat malaria.
• Morfin adalah ubat yang menggunakan fungsi alkaloid untuk menghilangkan rasa sakit.
• Codeine dari opium opium adalah analgesik yang berkesan (penghilang rasa sakit atau penghilang rasa sakit).
• Quinidine boleh digunakan untuk merawat aritmia (irama jantung yang tidak teratur).
• Ergonovine untuk mengurangkan pendarahan rahim selepas melahirkan.
• Ephedrine boleh bertindak sebagai penyekat saluran darah dan melegakan simptom selesema, sinusitis, dan asma.
• Kokain boleh digunakan untuk anestesia tempatan atau anestesia.
• Curare digunakan sebagai penenang otot dalam pembedahan.
• Vincristine dan vinblastine adalah alkaloid yang digunakan sebagai agen kemoterapi dalam rawatan barah.
• Atropin adalah alkaloid yang dihasilkan oleh beberapa tumbuhan dan mempunyai pelbagai kegunaan perubatan, seperti melebarkan murid semasa pemeriksaan mata, melegakan kesesakan hidung, penawar gas saraf, dan racun serangga.
• Pilocarpine digunakan untuk mengurangkan tekanan tinggi pada bola mata yang disebabkan oleh glaukoma.
• Reserpine pernah digunakan sebagai ubat untuk tekanan darah tinggi.

Terdapat banyak jenis ubat lain yang menggunakan sifat dan fungsi alkaloid untuk tujuan perubatan. Walau bagaimanapun, beberapa jenis ubat sangat terhad penggunaannya kerana ketagihan. Di samping itu, banyak alkaloid boleh menjadi toksik kepada badan. Salah satunya adalah nikotin yang terkandung dalam tanaman tembakau. Kali ini. sebilangan ubat alkaloid telah digantikan oleh ubat sintetik yang lebih berkesan dan kurang toksik. Sekiranya anda mempunyai pertanyaan mengenai kesihatan, anda boleh meminta doktor anda secara langsung di aplikasi kesihatan keluarga SehatQ secara percuma. Muat turun aplikasi SehatQ sekarang di App Store atau Google Play.