Penyakit Autoimun, Seperti Apa Punca dan Jenisnya?

Orang ramai terkejut dengan berita dari beberapa selebriti yang terkena penyakit autoimun pada tahun 2019. Walaupun terdengar asing, penyakit ini sebenarnya boleh memberi kesan buruk. Bukan hanya itu, penyakit ini juga sering tidak disedari dan hanya diketahui setelah menunjukkan gejala yang mengganggu. Oleh itu, mari kita ketahui lebih lanjut mengenai penyakit autoimun.

Apa itu penyakit autoimun?

Penyakit autoimun berlaku apabila sistem kekebalan tubuh menyerang sel dan tisu sendiri. Sedangkan dalam keadaan normal, sistem ini dapat berfungsi sebagai pertahanan tubuh terhadap bahan dan organisme asing, seperti bakteria dan virus. Malangnya, pada orang dengan penyakit autoimun, sistem kekebalan tubuh secara salah mengenali sel-sel asing dan melihat sel-sel badan yang sihat sebagai organisma asing. Ini menjadikan sistem imun mengeluarkan protein dalam bentuk antibodi, untuk menyerang sel-sel yang sihat ini. Keadaan ini boleh menyebabkan kerosakan tisu dan organ yang tentunya berbahaya. Anda perlu tahu bahawa sesiapa sahaja boleh menderita penyakit ini. Walau bagaimanapun, kira-kira 80 peratus orang dengan penyakit autoimun adalah wanita yang mengandung anak. Beberapa kajian mengaitkannya dengan faktor hormon, kod genetik pada kromosom X, dan perbezaan tindak balas sistem imun wanita dan lelaki.

Penyebab autoimun

Sehingga kini, penyebab sebenar penyakit autoimun belum diketahui. Walau bagaimanapun, beberapa faktor dipercayai dapat meningkatkan risiko anda menghidap penyakit ini. Faktor risiko penyakit autoimun termasuk:

1. Jantina

Menurut kajian beberapa waktu lalu, wanita mendapat penyakit autoimun lebih kerap daripada lelaki dengan nisbah 2: 1. Selalunya penyakit ini bermula pada masa pembiakan wanita, iaitu antara usia 15-44 tahun.

2. Etnik tertentu

Penyakit autoimun, seperti diabetes jenis 1, lebih sering berlaku pada populasi Eropah, sedangkan lupus lebih sering berlaku pada populasi Amerika Latin dan Afrika-Amerika.

3. Sejarah keluarga atau genetik

Penyakit autoimun tertentu, seperti sklerosis berbilang dan lupus boleh berjalan dalam keluarga. Namun, tidak semua anggota keluarga mempunyai jenis penyakit autoimun yang sama. Walaupun begitu, anda masih mewarisi kerentanan terhadap keadaan autoimun.

4. Persekitaran

Peningkatan penyakit autoimun menyebabkan para penyelidik percaya bahawa faktor persekitaran juga berperanan. Pendedahan kepada bahan kimia, seperti merkuri, asbes, diet yang tidak sihat, jangkitan virus dan bakteria juga dianggap meningkatkan risiko anda menghidap penyakit autoimun. [[Artikel berkaitan]]

Jenis penyakit autoimun

Contoh gejala psoriasis yang termasuk dalam penyakit autoimun Terdapat lebih daripada 80 penyakit yang diklasifikasikan sebagai penyakit autoimun. Penyakit ini boleh menyerang mana-mana bahagian badan anda. Berikut adalah beberapa penyakit autoimun yang paling biasa:

• Lupus

Lupus boleh mempengaruhi hampir semua sistem organ di dalam badan. Apabila anda menghidap lupus, anda boleh mengalami simptom, seperti demam, sakit sendi, sariawan, ruam kulit, sariawan, kaki bengkak, anemia, sesak nafas, dan banyak lagi.

• Artritis reumatoid

Penyakit autoimun ini berlaku pada sendi. Rheumatoid arthritis boleh menyebabkan sakit, kekakuan, dan bengkak pada sendi. Malah perubahan bentuk sendi anda boleh berlaku.

• Diabetes jenis-1

Diabetes jenis 1 menyerang sel-sel pankreas yang bertanggungjawab menghasilkan insulin untuk mengatur kadar gula darah di dalam badan. Gula darah tinggi juga boleh menyebabkan kerosakan pada saluran darah, serta organ penting seperti jantung, mata, ginjal, dan saraf.

• Psoriasis, scleroderma, discoid lupus

Pelbagai penyakit autoimun ini menyerang kulit. Keadaan ini boleh menyebabkan simptom dalam bentuk kulit bersisik, sakit, dan radang pada sendi.

• Penyakit Graves dan tiroiditis Hashimoto

Kumpulan penyakit autoimun ini mempengaruhi kelenjar tiroid anda. Penyakit ini boleh menunjukkan simptom, seperti kenaikan atau penurunan berat badan, gelisah, berdebar-debar, mata yang menonjol, bengkak di leher, mudah keletihan, dan gejala lain.

• Kolitis ulseratif, penyakit Crohn, penyakit Celiac

Kumpulan penyakit autoimun ini menyerang usus, menyebabkan gejala seperti sakit perut, cirit-birit, demam, penurunan berat badan, dan najis berdarah.

• Vaskulitis

Vaskulitis adalah penyakit autoimun yang menyerang saluran darah, menyebabkan keradangan. Keradangan yang berlaku dapat menyempitkan arteri dan urat, sehingga kurang darah mengalir melaluinya.

• anemia hemolitik, purpura trombositopenia idiopatik

Kumpulan penyakit autoimun ini mempengaruhi sel darah. Gejala yang boleh muncul adalah mata kekuningan, kulit pucat, lebam, pendarahan, keletihan, dan sesak nafas.

• Sindrom Sjogren

Penyakit autoimun ini menyerang kelenjar, terutama yang menyediakan pelincir untuk lapisan mata dan mulut, serta sendi dan kulit. Oleh itu, sindrom Sjogren boleh menyebabkan gejala seperti mata kering, mulut kering, kulit kering, atau sakit sendi.

Bagaimana merawat penyakit autoimun?

Diet yang sihat dapat membantu merawat penyakit autoimun Walaupun setiap jenis penyakit autoimun mempunyai ciri tersendiri, terdapat beberapa gejala awal yang biasa. Ini menyukarkan doktor untuk mendiagnosis penyakit autoimun. Sekiranya terdapat gejala yang menunjukkan penyakit autoimun, doktor anda akan melakukan serangkaian ujian makmal untuk menentukan tahap autoantibodi anda. Dalam beberapa kes, biopsi juga diperlukan untuk menentukan kehadiran penyakit autoimun di tubuh pesakit. Sekiranya anda didiagnosis dengan penyakit autoimun, doktor anda akan menentukan rawatan yang sesuai. Konsep rawatan penyakit autoimun, iaitu dengan menekan tindak balas dan proses aktiviti imun yang berlebihan. Oleh itu, gejala dan perkembangan penyakit dapat dikawal, walaupun gejala tidak bertahan lebih lama. Sekiranya organ yang terjejas tidak mengalami gangguan fungsi dan tidak lagi menunjukkan gejala, maka pesakit dapat melakukan aktiviti normal. Walau bagaimanapun, pada beberapa pesakit, suar (gejala teruk) boleh muncul semula. Keadaan ini boleh dicetuskan oleh faktor-faktor tertentu, seperti tekanan dan jangkitan. Rawatan untuk penyakit autoimun juga bergantung pada jenis penyakit yang anda miliki, gejala yang anda alami, dan keparahan penyakit. Beberapa jenis ubat untuk menekan sistem imun boleh digunakan secara bersendirian atau bersama. Ubat lain juga boleh diberikan mengikut gejala yang timbul. Di samping itu, anda juga harus membiasakan diri dengan diet yang sihat dan senaman yang teratur, yang tentunya harus disesuaikan dengan jenis dan keadaan penyakit yang anda alami. Rawatan penyakit autoimun bukanlah penyembuh, tetapi hanya melegakan dan mengawal gejala. Namun, jika tidak dirawat, penyakit autoimun dapat menyebabkan komplikasi serius, banyak tisu atau organ tidak berfungsi dengan baik, atau bahkan menyebabkan kematian. Oleh itu, jika anda merasakan beberapa gejala autoimun yang berlangsung beberapa minggu atau semakin teruk, anda harus segera berjumpa doktor. Orang sumber:

dr. Yovita Mulyakusuma, Sp.PD, FINASIM, M.Sc

Pakar Perubatan Dalaman

Eka Hospital Cibubur